Kondycja finansowa – jak ją zmierzyć? Kiedy jest to niezbędne? Czy każde przedsiębiorstwo powinno robić takie analizy i z jakich wskaźników powinno skorzystać? Sprawdź dlaczego ze strategicznego punktu widzenia, ocena kondycji jest istotnym elementem prowadzenia działalności.
Według raportu Euler Hermes, aż 80% firm zamyka się po pierwszym roku działalności. Jest to bardzo duża liczba, która sugeruje, że Polacy nie nauczyli się jeszcze sztuki prowadzenia działalności. Jednakże wiele z nich miało potencjał, który nie był zauważony. Nie zawsze niski dochód lub wyjście niewiele ponad koszty są impulsem to zamknięcia firmy. W takich przypadkach ocena kondycji finansowej odgrywa ogromną rolę i na podstawie jej wyników oraz chłodnej analizy, powinno się podejmować decyzję.
Niekiedy może się okazać, że działalność, która generuje zyski nie jest do końca rentowna – są obszary nieopłacalne, które powinno się zamykać lub outsourcować. Stąd każda taka analiza może pokazać mocne i słabe strony twojej działalności.
Dlaczego wiedza o kondycji firmy
Każdy przedsiębiorca powinien mieć dostęp do pełnej informacji o swojej działalności – a ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa do takiej się zalicza. Przy tworzeniu, brane są pod uwagę dane z bilansu, a także rachunku zysku i strat. Im więcej danych tym lepiej, ponieważ te dokumenty mają pewnego rodzaju – dziury, niepełne dane, które mogą wpłynąć na zaburzony wynik. Do takich zaliczamy amortyzację czy koszty przy tworzeniu rezerw na przyszłość (np. w postaci materiałów, szkoleń kadry czy towarowania magazynu). Stąd kolejnym istotnym dokumentem, który pozwoli na określenie kondycji finansowej jest rachunek przepływów pieniężnych. To tutaj znajdziemy dane o wpływach i wydatkach i pozwoli to na lepszą ocenę ich gospodarowania.
Reasumując, taka analiza bada źródła finansowania oraz płynność finansową. Poza informacjami, które możemy pozyskać ze sprawozdań, powinniśmy uwzględnić także:
- formę organizacyjno-prawną jednostki,
- przepisy prawa finansowego, jakie obowiązują daną jednostkę,
- specyfikę działalności pod kątem sezonowości i samej branży,
- wielkość firmy,
- ryzyko działalności,
- cele finansowe, jakie wyznaczył właściciel firmy,
- sytuację rynkową na arenie lokalnej / krajowej i międzynarodowej,
- kierunek zmian i potencjał
Kiedy powinno się ocenić kondycję finansową firmy?
Trzeba przyznać szczerze, że ocenę kondycji finansowej firmy powinno robić się jak najczęściej, aby mieć porównanie w podejmowanych decyzjach. W praktyce wykonuje się ją dopiero w momencie zaciągania kredytów czy szukania inwestorów. Jest to pewnego rodzaju obowiązek, który rodzi się wraz z powyższymi potrzebami.
Przedsiębiorcy wciąż nie widzą potencjału takich wskaźników lub się ich boją. A szkoda, bo są doskonałym źródłem informacji o kondycji firmy. Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa na podstawie bilansu pozwala porównywać okresy w firmie. Można je wykonywać przed planowanymi inwestycjami lub zaraz po ich zakończeniu, aby sprawdzić jaki miały wpływ na aktywa i pasywa. To pozwoli lepiej planować kolejne kroki.
Wskaźnikowa ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa
Każda taka ocena powinna przynosić odpowiedzi na pewne pytania, które może stawiać sobie przedsiębiorca:
- Jaka działalność generuje najwyższe środki pieniężne, a gdzie są one tracone?
- Czy przedsiębiorstwo jest w stanie samodzielnie funkcjonować z własnych środków, czy opiera się o alternatywne finansowanie i jaki ma to wpływ?
- Czy lokaty długoterminowe przynosiły satysfakcjonujące zyski?
- Z jakich instrumentów finansowych korzystano, aby pozyskiwać środki pieniężne na działalność?
Stąd ocena finansowa pozwoli uzyskać wiele odpowiedzi. Od czego zacząć?
Rodzaje wskaźników oceny finansowej:
| Rodzaj wskaźników | Charakterystyka | Zasady konstrukcji wskaźników |
| Wskaźnik struktury finansowania | Wskaźniki określają udział składników pasywów w części lub całości źródeł finansowania firmy. Przykładowe: – wskaźnik struktury kapitałów obcych, – wskaźnik struktury kapitałów własnych. | Stosunek poszczególnych pozycji pasywów do ogólnej sumy pasywów lub jej części. |
| Wskaźnik dynamiki kapitałów | Wskaźniki te mogą określać siłę zmian, jak i kierunek tych zmian. Wskazują tempo przyrostu źródeł finansowania. | Stosunek pasywów do ich poziomu w innym – określonym czasie. |
| Wskaźnik płynności | Wskaźniki określają zdolność do spłaty zobowiązań (np. kredytów). To pokazuje wypłacalność. Przykładowe wskaźniki: – wskaźnik I / II / III stopnia płynności. | Stosunek (bieżących) aktywów do zobowiązań. |
| Wskaźnik efektywności zastosowania kapitałów | Wskaźniki mają na celu określenie efektywności kapitału. Przykładowe wskaźniki: – wskaźnik efektywności kapitałów obcych, – wskaźnik efektywności kapitałów własnych. | Stosunek dochodu, przychodu lub kosztu do ogólnej wartości kapitału. |
Zacznijmy od wyjaśnienia powyższych wskaźników. Zacznijmy od tych związanych ze strukturą finansowania. Celem jest ustalenie i ocena udziału źródeł finansowania w całości pasywów lub ich części w stosunku do wartości kapitałów własnych lub obcych.
- wskaźnik struktury kapitału własnego – wartość kapitału własnego dzielimy przez wartość pasywów ogółem i mnożymy x 100%. Wskaźnik odzwierciedla kapitał własny w finansowaniu firmy.
- wskaźnik struktury kapitału obcego – wartość kapitału obcego dzielona przez wartość pasywów ogółem x 100%. Pozwoli ocenić, jaki kapitał obcy finansuje działalność firmy.
- wskaźnik stopnia zadłużenia – wartość kapitału własnego dzielona przez wartość kapitału obcego x 100% – jest to wskaźnik, który odzwierciedla stopień zadłużenia. Pozwala ocenić szansę zwiększenia rentowności.
Naturalnie analiza struktury finansowej opiewa o kilka innych wskaźników (m.in. wskaźnik udziału kredytów i pożyczek czy zobowiązań). Interpretacja tych wyników pozwala na ocenę sytuacji finansowej w nawiązaniu do sytuacji rynkowej w kraju. Gdy powstaje kryzys gospodarczy, ryzyko upadłości wzrasta u firm, w których to kapitał obcy odgrywa większą rolę w działalności. Bezpieczne są natomiast jednostki, które mają większy kapitał własny. Nie możemy też zapominać, że czasami zadłużenie niesie za sobą większy cel, a zwrot będzie widoczny dopiero po kilku latach (dzieje się tak chociażby w przypadku firm budowlanych lub u freelancerów, którzy inwestują w narzędzia do pracy oraz kursy, finansując je z zobowiązań krótko- i długoterminowych).
Analiza rentowności – ROA, ROE i ROS
Analiza rentowności wykazuje w jakim stopniu Twoja firma jest w stanie wygenerować zysk poprzez aktywa lub kapitał własny. Tworzenie analizy rentowności odbywa się przy pomocy wskaźników ROA, ROE i ROS, czyli rentowność aktywów, rentowność kapitału oraz rentowność sprzedaży. Jest ona kluczowym elementem analizy finansowej i tym samym ważnym elementem analizy kondycji finansowej Twojej firmy.
Analiza zadłużenia
Analiza zadłużenia, jak wynika z samej nazwy, wykazuje aktualną strukturę zadłużenia firmy. Dzięki niej sprawdzisz co tak naprawdę jest głównym źródłem finansowania Twojej firmy i czy firma ma jakiekolwiek kłopoty z regulowaniem zobowiązań.
Analiza dynamiki kapitałów
W tym przypadku tematem badania jest zmiana źródeł finansowania. W przypadku takiej analizy możemy wykorzystać zarówno wartości względne (czyli kwotowe) wyrażające różnicę danego składnika kapitału w dwóch okresach, jak i wartości bezwzględne (procentowe). Określą one poziom zmian w wartościach składników kapitału, które weźmiemy pod uwagę.
Analizę dynamiki kapitału powinno się rozpoczynać od oceny poziomu kapitału ogółem / własnego / obcego. Następnie można dobrać kolejne składniki. Trzeba też pamiętać, że nie zawsze wzrost kapitału wiąże się z rozwojem przedsiębiorstwa. Każdą sytuację należy indywidualnie analizować w oparciu o wiele zmiennych. Przykładowo – nowe kredyty bankowe mogą być kierunkiem polityki, która została poprzedzona analizami i rentownością. Być może spowodują one szybszy wzrost konkurencyjności, bądź wprowadzą innowacyjne technologie, skracając czas realizacji zamówień?
Analiza płynności finansowej
W tym miejscu ocenia się zdolność do spłaty zobowiązań krótkoterminowych w czasie wymagalności. Angażuje się w to pewne składniki majątku, a wskaźniki płynności finansowej oceniają tę możliwość.
Wskaźniki efektywności kapitałów
Pod uwagę bierzemy łączny kapitał (własny i obcy) i analizujemy go pod kątem oceny intensywności wykorzystania. Do przeliczenia wymagane są dane z bilansu i rachunku zysków i strat.
Cash Flow – metody oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa
Ocena sytuacji finansowej przedsiębiorstwa jest możliwa także za pomocą cash flow. To nic innego jak rachunek przepływów pieniężnych, który zawiera się w sprawozdaniu finansowym. Wiele osób się zapyta – po co go robić, skoro wykonało się wcześniej wskaźniki na podstawie bilansu czy rachunku zysków i strat? Cash flow jest uzupełnieniem tych informacji i prawdę mówiąc – jest w stanie lepiej dokonać oceny finansowej przedsiębiorstwa. Nie oznacza to jednak, że trzeba porzucić wskaźniki, a skupić się wyłącznie na przepływach pieniężnych. Im więcej danych i zmiennych, tym lepiej.
Chcesz się dowiedzieć, jaka jest kondycja finansowa przedsiębiorstwa, które prowadzisz? Z analizą cash flow sprawdzisz wypłacalność i płynność. Nie tylko w czasie rzeczywistym, ale i… w przyszłości. Tworząc taką analizę, bierzesz pod uwagę dane z:
- działalności operacyjnej,
- działalności inwestycyjnej,
- działalności finansowej.
Badając przepływy finansowe, kluczem jest sprawdzenie kondycji tego, co stanowi działalność podstawową. Czyli pod uwagę bierzesz dane z działalności operacyjnej. W końcu to tutaj znajdziesz dane dotyczące sprzedaży towarów i usług czy wielkości produkcji. Inwestycje i działalność finansowa jest tylko tłem. Dlaczego? Chociażby dlatego, że działalność inwestycyjna to bieżące koszty, które w przyszłości mogą (choć też nie muszą) przynosić realny zysk. Dla wyjaśnienia – są to kredyty, zakupy środków trwałych czy nawet udziałów.
W działalności finansowej znajdziemy informacje, które dają odpowiedź na pytanie o finansowanie firmy. Koszty, przychody i inne.
Metody oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa – co one dają?
Jaka jest istota tworzenia takich analiz? Po co tak naprawdę robimy ocenę sytuacji finansowej przedsiębiorstwa na przykładzie? Wszystko to do czegoś prowadzi. Każda interpretacja wyników ma na celu określenie płynności finansowej oraz szans i zagrożeń w czasie rzeczywistym i przyszłości dla jednostek. Dodatkowo wyniki pozwalają na ocenę rentowności inwestowania w takie jednostki czy udzielania im kredytów, co zostało wcześniej wspomniane.
Jednak zastanówmy się nad zaletami tworzenia takich ocen dla właścicieli. To prawdziwa sztuka, posiadać płynność finansową i w tym samym czasie rozwijać firmę, inwestować i prowadzić do wzrostu kapitału. Czasami jest to wręcz niemożliwe. Dlatego zasadą – pieniądz rodzi pieniądz, ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa przykład nie powinna ograniczać się do szukania nowych źródeł finansowania. Choć te wskaźniki pomogą w zachowaniu szczególnej ostrożności. Każda firma powinna dążyć do zachowania płynności, jednak poza posiadaniem kapitału własnego, trzeba być otwartym dla tego innego, jeżeli pozwoli on na rozwój i pozytywne zmiany.
