Sytuację finansową firmy określa nie tylko jej rentowność i płynność finansowa, ale również… zadłużenie. Wbrew obiegowej opinii, brak długów nie zawsze stanowi dobry omen. Jak to możliwe? Wystarczy, że odpowiednio kontrolujesz wskaźnik zadłużenia. Podpowiadamy, jak to zrobić!
Spis treści
- Analiza wskaźników zadłużenia skuteczny sposób na ocenę poziom zobowiązań firmy
- Po co robić analizę zadłużenia?
- Jakie dane wykorzystuje się do stworzenia analizy zadłużenia?
- Czym jest wskaźnik zadłużenia?
- Wskaźnik ogólnego zadłużenia
- Wskaźnik zadłużenia długoterminowego
- Wskaźnik zadłużenie kapitału własnego
Myśląc o zobowiązaniach, większość osób nie ma pozytywnych skojarzeń. Widmo długów obrazuje nam się jako bankructwo, egzekucje komornicze i… łzy. Pamiętaj jednak, że zadłużenie nie musi oznaczać „końca świata”, a zbyt niskie może nawet świadczyć o kiepskim zarządzaniu firmą! Zobacz, jak wykorzystać wskaźnik ogólnego zadłużenia i jak go interpretować.
Analiza wskaźników zadłużenia skuteczny sposób na ocenę poziom zobowiązań firmy
Wykorzystanie zewnętrznych źródeł finansowania (np. kredytów dla firm i pożyczek) sprzyja wzrostowi rentowności, pomaga zwiększyć przewagę konkurencyjną i rozwijać biznes. Więcej na ten temat przeczytasz w artykule: linia finansowania i inne metody zdobycia środków dla przedsiębiorstwa.
Zadłużenie utrzymywane na optymalnym poziomie i regularnie kontrolowane może zapewnić firmie wysoką rentowność, rozwój i nowe możliwości.
Przed sięgnięciem po kolejny kredyt, warto jednak sprawdzić, czy firma zdoła terminowo go spłacić, a kolejne zobowiązanie nie zachwieje jej stabilną pozycją na rynku. Skutecznym sposobem na ocenę poziomu należności jest wykonanie analizy zadłużenia.
Analiza zadłużenia obrazuje aktualną strukturę należności firmy. Pozwala również zobaczyć, co jest głównym źródłem finansowania działalności oraz czy firma ma kłopoty z regulowaniem zobowiązań.
Po co robić analizę zadłużenia?
Analizę zadłużenia warto wykonać z co najmniej kilku powodów. Kluczowym jest poprawa wiedzy na temat funkcjonowania własnej firmy. Wiedząc, jak funkcjonuje Twój biznes, jakie są jego mocne i słabe strony, będziesz mógł podejmować bardziej świadome, oparte na mierzalnych danych decyzje. Dzięki takiej polityce zwiększysz szanse na rozwój i osiągnięcie preferowanych celów biznesowych.
Wskaźniki zadłużenia są również potężnym źródłem wiedzy dla potencjalnych akcjonariuszy i udziałowców. Do interpretacji możesz wykorzystać wiele z nich np. zadłużenia; aktywów, kapitału własnego, krótkoterminowego czy przeciwnie – długoterminowego. Pozyskane dane determinują poziom bezpieczeństwa przedsiębiorstwa, a co za tym idzie, pozwalają ocenić szanse na przyszłe zyski. Znajomość wskaźników zadłużenia będzie więc przydatna, jeśli chcesz zainwestować swoje pieniądze w akcje spółki.
Danych dotyczących zobowiązań często wymagają również banki i inne instytucje finansowe. Dzięki nim szacują ryzyko związane z udzieleniem kredytu czy pożyczki.
Jakie dane wykorzystuje się do stworzenia analizy zadłużenia?
Aby stworzyć analizę zadłużenia, potrzebne Ci będą:
- dane z bilansu. Dzięki nim ocenisz, w jakim stopniu zadłużenie zostało wykorzystane do finansowania aktywów;
- dane z rachunku zysków i strat. Obrazują one, w jakim stopniu zyski operacyjne pokrywają zobowiązania z tytułu obsługi długu.
Analiza zadłużenia — dwupłaszczyznowe spojrzenie
Poziom zadłużenia firmy można rozpatrywać na dwóch płaszczyznach. Pierwsza pozwoli przeanalizować strukturę zobowiązań, druga – zdolność firmy do obsługi długu.
- Struktura zadłużenia określa udział obcego kapitału w strukturze aktywów przedsiębiorstwa.
- Zdolność do obsługi długu obrazuje, czy zyski firmy umożliwiają spłatę zobowiązań. Dane pozyskane z tej kategorii często wykorzystują banki i inne instytucje finansowe, badając zdolność kredytową.
Do oceny stanu zadłużenia na obu płaszczyznach służą dedykowane wskaźniki.
Dług netto a pozostałe wskaźniki
Zanim jednak podejmiesz się wyliczania bardziej zaawansowanych wskaźników, warto też określić, czym jest dług netto? Jest to różnica między aktywami a kapitałem własnym. Do obliczenia go włączone są zatem wszystkie długo- i krótkoterminowe kredyty oraz pożyczki. Wzór na obliczenie długu netto jest bardzo prosty i znajdziesz go poniżej.
Dług netto = (aktywa firmy – zobowiązania) – kapitał własny
Czym jest wskaźnik zadłużenia?
Wskaźniki zadłużenia obrazują stopień zobowiązań firmy. Poniżej omówimy te najważniejsze: wskaźnik ogólnego zadłużenia, wskaźnik zadłużenia długoterminowego i wskaźnik zadłużenia kapitału własnego.
Wskaźnik ogólnego zadłużenia
Wskaźnik ogólnego zadłużenia (debt ratio) to najbardziej znany miernik. Daje on najbardziej ogólny obraz finansowania aktywów firmy i pokazuje, w jakim stopniu dług obciąża przedsiębiorstwo.
Aby wyliczyć wartość wskaźnika ogólnego zadłużenia, będziesz potrzebował danych z bilansu.
Wskaźnik ogólnego zadłużenia = zobowiązania ogółem / aktywa ogółem
Interpretacja wskaźnika zadłużenia ogólnego
Im wyższa wartość, tym w większym stopniu majątek firmy finansowany jest z obcych źródeł.
Przyjmuje się, że jego wartość powinna oscylować w graniach 0,57-0,67. Oznacza to, że ponad połowa aktywów (od 57 do 67) jest finansowana kapitałem obcym.
Niski poziom wskaźnika oznacza, że firma potrafi samodzielnie sfinansować swoją działalność. Zbyt niska wartość może ujawniać jednak, że nie wykorzystuje ona wszystkich możliwości rozwoju. W takiej sytuacji warto zastanowić się nad np. zewnętrznymi źródłami finansowania majątku przedsiębiorstwa (np. FlexKapitał), które pomogą uzyskać Ci środki na rozszerzenie działalności. Wartość powyżej 0,67 może wskazywać na nadmierne ryzyko kredytowe. Oznacza ona bowiem duży udział długu w działalności firmy. W przypadku pogorszenia koniunktury, taki podmiot jest stosunkowo narażony na bankructwo.
Interpretując wskaźnik zadłużenia ogólnego, warto wziąć jednak pod uwagę nie tylko same wartości, ale przede wszystkim specyfikę branży oraz konkretnego przedsiębiorstwa. Wśród spółek WIG20, mWIG40, sWIG80 przeciętna wartość wynosi 0,47%. Najmniej zadłużone pozostają firmy z branży informatycznej, rynku kapitałowego, przemysłu farmaceutycznego i spożywczego. Najwyższe ogólne zadłużenie przedsiębiorstw notuje się w przemyśle drzewnym, budownictwie, hotelarstwie i restauratorstwie.
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego zwany również wskaźnikiem długu lub wskaźnikiem ryzyka obrazuje poziom pokrycia zobowiązań długoterminowych kapitałem własnym. Określa więc, w jaki sposób dług obciąża kapitał lub, mówiąc jeszcze inaczej – obrazuje, jaka wartość zobowiązań długoterminowych przypada na jedną złotówkę kapitałów własnych. W przeciwieństwie do wskaźnika zadłużenia ogólnego, który uwzględnia wszystkie zobowiązania, ten obejmuje wyłącznie te długoterminowe, czyli trwające dłużej niż 12 miesięcy. Mogą to być np. kredyty inwestycyjne.
Wartość wskaźnika zadłużenia długoterminowego wyliczysz przy pomocy danych z bilansu.
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego = zobowiązania długoterminowe/kapitał własny
Wyliczenie tego wskaźnika warto przeprowadzić po określeniu wartości zadłużenia ogólnego.
Interpretacja wskaźnika zadłużenia długoterminowego
Przyjmuje się, że zadłużenie długoterminowe jest zobowiązaniem stosunkowo bezpiecznym, a jego wzrost nie musi determinować obniżenia płynności finansowej firmy. Jeśli jednak wskaźnik osiągnął wartość wyższą niż 1, firmę można uznać za silnie zadłużoną. Utrzymywanie się takiej wartości w czasie może skutkować poważnym zachwianiem stabilności. Wartość niższa od jedności wskazuje, że firma ma mniejszą sumę zobowiązań długoterminowych niż kapitału własnego. Zazwyczaj (zwłaszcza w połączeniu z niską wartością zobowiązań krótkoterminowych) oznacza to dobrą, stabilną pozycję na rynku.
Wyniki wskaźnika zadłużenia długoterminowego warto interpretować poprzez czas. Dzięki temu łatwiej wychwycisz trendy i tendencje oraz – jeśli będzie to potrzebne – wcielisz w życie działania zaradcze. Otrzymane wyniki warto także porównać z przeciętnymi wynikami firm w tej samej branży.
Wskaźnik zadłużenie kapitału własnego
Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego (debt to equity ratio) informuje, ile razy wartość długu przewyższa wielkość kapitałów własnych. Przedstawia także relację kapitałów obcych do kapitałów własnych jako źródeł finansowania firmy.
Aby go wyliczyć, wykorzystaj dane z bilansu. Możesz uwzględnić informacje z jednego okresu lub średnią z 4 ostatnich. Co ciekawe, tego wskaźnika z powodzeniem możesz użyć nie tylko do zbadania finansów firmy, ale również własnych. Dzięki niemu sprawdzisz, czy nie jesteś nadmiernie zadłużony.
Wskaźnik zadłużenie kapitału własnego = zobowiązania razem / kapitał własny
Interpretacja wskaźnika zadłużenie kapitału własnego
W większości źródeł przyjmuje się, że wartość wskaźnika zadłużenia kapitału własnego powinna oscylować wokół jedności. Co ważne, wyniki należy interpretować przede wszystkim w kontekście tendencji – wzrostowych lub spadkowych. Jeśli wartość wskaźnika rośnie w czasie, rośnie także finansowe ryzyko, a firma się zadłuża. W przypadku tendencji spadkowych można wnioskować, że sytuacja przedsiębiorstwa ulega poprawie.
Odstępstwa od normy nie muszą jednak świadczyć o kiepskiej kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Podobnie jak w przypadku innych wskaźników, wiele zależy od branży, specyfiki firmy czy innych zewnętrznych czynników.
Pamiętaj, że to tylko kilka z przykładów możliwości badania. Wśród wskaźników znajdziesz także np. zastosowania kapitału obcego, który pomoże określić stosunek kapitału obcego do aktywów, czy pokrycia aktywów trwałych kapitałem stałym.
Aby zyskać szerszy obraz, ukazujący sytuację finansową przedsiębiorstwa, wykonanie analizy zadłużenia warto poprzedzić stworzeniem analizy rentowności oraz analizy przepływów finansowych. Kompleksowe dane okażą się nieocenionym wsparciem przy podejmowaniu kluczowych decyzji, ułatwią zarządzanie i pomogą uniknąć błędów. Należy wziąć pod uwagę, że stałe monitorowanie samodzielności finansowej i poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa przyczynia się do spadku ryzyka finansowego w znacznym stopniu.
