Wykonanie sprawozdania finansowego jest zobowiązaniem niektórych jednostek. W jego skład wchodzi tzw. rachunek przepływów pieniężnych, który można wykonać na dwa różne sposoby – metodą pośrednią oraz bezpośrednią. Choć w wyniku końcowym dają dokładnie takie same wyniki, to różni je metodologia prezentacji dla działalności operacyjnej. W przypadku bezpośredniej jest nią metoda kasowa, w pośredniej stosuje się memoriałową. Poznajmy jej szczegóły.
Spis treści
Jak już wiesz, z naszego artykułu dotyczącego metod badania rachunków pieniężnych, sporządzenie cash flow metodą pośrednią nie jest obowiązkiem każdego przedsiębiorstwa. Co więcej, na podstawie Ustawy o Rachunkowości wiesz, że samodzielnie możesz wybrać metodę badania, którą wykorzystasz do przygotowania sprawozdania finansowego. Zobligowane do przygotowania go są jednostki, takie jak:
- banki, zakłady ubezpieczeń,
- SKOK,
- jednostki działające na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi itp.,
- spółki akcyjne,
- Inne jednostki, które w poprzedzającym roku obrotowym dla sporządzenia sprawozdania zatrudniały w przeliczeniu – 50 „etatów”, suma ich aktywów na koniec roku obrotowego miała równowartość 2,5 mln euro lub przychód netto ze sprzedaży / operacji finansowych za rok obrotowy wynosiły min. 5 mln euro (muszą być zachowane co najmniej dwa warunki).
Czym charakteryzuje się metoda pośrednia?
Jak już było wspomniane, w badaniu rachunku przepływów pieniężnych metodą pośrednią korzysta się z zasady memoriałowej. Wygląda to tak, że wynik finansowy netto należy korygować o przychody i wydatki, które nie wpłynęły lub nie zostały spożytkowane w okresie sprawozdawczym (czyli np. szybciej, bądź później). Korygujemy je również o koszty, które nie odnajdują odzwierciedlenia w rachunku zysków i strat. Korekty można wykonać na różne sposoby:
- Eliminacyjną – dodajemy koszty, które nie stanowiły wydatków, np. amortyzacje lub niezapłacone należności.
- Uwzględnioną – odejmujemy wydatki, które nie były kosztem w okresie sprawozdawczym.
- Eliminacyjną II – odejmujemy przychody, które nie mają swojego odzwierciedlenia w bilansie w postaci wzrostu należności.
- Uwzględnioną II – dodajemy wpływy, które nie są związane z przychodami (np. kredyty).
Każdą zmianę w bilansie stanu środków pieniężnych traktuje się jako różnicę między pasywami a aktywami. Dodatkowo trzeba pamiętać, aby wyłączyć z aktywów środki pieniężne – takie działanie dyktuje zasada bilansowa. W rezultacie oznacza to, że po stronie pasywów z plusem potraktujemy powiększenie źródeł finansowania, a z minusem odwrotną sytuację – jego pomniejszenie. Aktywa będą inaczej opisywane – minusem jest zwiększenie się, a plusem – zmniejszenie.
Działalność operacyjna a metoda pośrednia rachunku przepływów pieniężnych
Wynik finansowy netto w przypadku działalności operacyjnej powinien być skorygowany o:
- koszty amortyzacji,
- dywidendy,
- zysk / stratę z działalności inwestycyjnej,
- zmiany stanów rezerw, zapasów, należności stanów rozliczeń międzyokresowych czy zobowiązań krótkoterminowych (nie włączając w to pożyczek i kredytów),
- amortyzację,
- inne.
Są to operacje, które nie noszą znamion pieniężnych lub powstają w wyniku przesunięcia operacji między jedną z dwóch pozostałych działalności (do finansowej lub inwestycyjnej), stąd robimy korektę.
Zalety metody pośredniej w rachunku przepływów pieniężnych
Metoda ta może na pierwszy rzut oka przerażać i wydawać się skomplikowana, jednak ma ona swoje zalety, które skutecznie przekonują do korzystania. Przypomnimy, że każdy kierownik jednostki samodzielnie decyduje, który ze sposobów wybiera. Zaletami badania cash flow metodą pośrednią niewątpliwie są:
- możliwość porównania – wynik finansowy netto a przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej są w przedstawione w prosty i czytelny sposób,
- możliwość powiązania operacji z rachunku zysków i strat z tymi na bilansie, pozwala to na lepszą kontrolę przy tworzeniu sprawozdania,
- możliwość rozbudowy analityki takich rachunków, które przydają się w planowaniu strategicznym i podejmowaniu decyzji inwestorskich.
Przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalności operacyjne, ze względu na prostą metodologię, sporządzają rachunek metodą pośrednią częściej niż bezpośrednią. Osoba, która ją wykonuje, ma ułatwione zadanie ze względu na unormowany wzór oraz katalog korekt.
Wolisz jednak spróbować sporządzić rachunek przepływów pieniężnych metodą bezpośrednią? Tu się dowiesz, jak to zrobić!
