W Polsce od lat regularnie przybywa nowych działalności gospodarczych. Statystyki pokazują, że liczba firm rośnie, a odpowiedzialni są za to zarówno młodzi przedsiębiorcy, jak i przedstawiciele grupy wiekowej 50+. Na podstawie najnowszych danych przyglądamy się sytuacji polskich przedsiębiorców.
Spis treści:
- Gen Z. woli przejść „na swoje”
- Nie tylko młodzi stawiają na własny biznes
- Własna działalność a emerytura
- Wyzwania stojące przed właścicielami
- Jak pozyskać finansowanie na własną działalność?
Prawie co czwarty Polak w wieku 50+ prowadzi własną działalność gospodarczą – wynika z badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego.[1] Czy oznacza to, że rodzimy biznes opiera się wyłącznie na doświadczonych przedsiębiorcach? Sprawdzamy, jak na prowadzenie własnej firmy zapatrują się przedstawiciele poszczególnych grup wiekowych w Polsce.
Gen Z. woli przejść „na swoje”
Według danych BNF w 2023 roku w CEIDG oraz KRS zarejestrowano blisko 350 tys. nowych firm.[2] Każda z nich przyczynia się do ogólnokrajowej tendencji, którą możemy obserwować od przeszło dekady. Według danych GUS za lata 2012-2021 przedsiębiorstw przybywa w zrównoważonym tempie i w 2021 roku było ich prawie 2,4 mln. Wśród nich przeważały jednoosobowe działalności gospodarcze oraz reprezentanci sektora małych i średnich firm. Nawet pandemiczny rok 2020 nie zachwiał sytuacji na rynku.
Generalnie jednak raport z badania przedsiębiorczości „Global Entrepreneurship Monitor Polska 2023” wskazuje, że poziom przedsiębiorczości w Polsce jest nieco niższy niż średnia europejska. W 2022 roku 11,4% dorosłych rozpoczynało lub prowadziło własną działalność w Polsce, w Europie – blisko 16%.[3] A jak wypadają w tej grupie przedstawiciele pokolenia Z?
Przedstawiciele Gen Z. dali się poznać na rynku pracy jako osoby niezależne, dlatego pomysł na własny biznes to nierzadko atrakcyjna alternatywa np. dla pracy w korporacji. Potwierdzają to statystyki, które mówią, że ponad połowa młodych Polaków planuje założyć własną działalność, a 27% posiada już konkretny pomysł na biznes.
Nie tylko młodzi stawiają na własny biznes
Na swoje coraz chętniej przechodzą też przedstawiciele starszych grup wiekowych. Ciekawych danych dostarczył raport PARP „Rynek pracy, edukacja, kompetencje. Aktualne trendy i wyniki badań”. Badanie wskazało bowiem, że wzrosła liczba firm zakładanych przez osoby 50+. Około 35 tys. przedsiębiorstw stanowiło 12% ogółu.[4] Co to oznacza?
Początkujący przedsiębiorcy w wieku 50+ wskazują, co zmotywowało ich do tego, żeby założyć własną działalność. Najczęstszymi odpowiedziami ankietowanych były potrzeba niezależności oraz możliwość wykorzystania swoich umiejętności i doświadczenia. Okazuje się zatem, że nie tylko „Zetki” myślą o niezależności. O ile jednak młodzi Polacy dopiero próbują swoich sił w biznesie, tak bardziej doświadczeni rodacy często zamieniają rolę pracownika na właściciela JDG.
Własna działalność a emerytura
Na przestrzeni ostatnich lat zmienia się także myślenie Polaków w kontekście własnej działalności a emerytury. Świadczenia z ZUS są często niezadowalające, a stopa zastąpienia coraz niższa. Nie dziwi więc trend, według którego osoby w wieku emerytalnym chcą nadal być aktywne zawodowo, aby żyć na satysfakcjonującym poziomie. Potwierdza to raport PARP z 2023 roku pt. „Trendy, wyzwania i rekomendacje dla rynku pracy na podstawie badań BKL” prowadzonych w latach 2017–2022.
Własna działalność jest zatem sposobem na pozostanie aktywnym zawodowo, wykorzystując jednocześnie wieloletnie doświadczenie, np. z pracy na etat.
Wyzwania stojące przed właścicielami
Oczywiście sam fakt założenia firmy nie oznacza, że przedsięwzięcie zakończy się powodzeniem. Dane Ministerstwa Rozwoju i Technologii pokazują, że chociaż przedstawiciele pokolenia Z. chętnie zakłada firmy, to blisko połowa z nich zostaje zamknięta w ciągu dwóch lat. Na 268 tys. przedsiębiorstw, 54,3 tys. osób zawiesiło działalność, a 71 tys. zamknęło biznes.[5]
Dla sporej części z nich epizod prowadzenia własnej działalności to cenna lekcja. System edukacji nie przygotowuje w zadowalającym stopniu młodych ludzi do przedsiębiorczości, dlatego nierzadko problemem nie jest pomysł na biznes, a nieumiejętność prowadzenia go. Wiedza na temat tego, co wykazują wskaźniki zadłużenia czy jak przeprowadzić analizę rentowności, jest niezbędna do oceny kondycji finansowej firmy.
Nieco lepiej jest w przypadku starszych wiekiem przedsiębiorców. 70% badanych twierdzi, że założenie firmy było dobrą decyzją. Za argument wskazuję przede wszystkim większe możliwości rozwoju i satysfakcję. Podkreślają również, że biznes jest atrakcyjnym sposobem na aktywność zawodową bez względu na wiek.
Jak pozyskać finansowanie na własną działalność?
Nie ulega wątpliwości, że jednym z kluczowych aspektów, przez które firmy się zamykają, są pieniądze. Dlatego tak ważna, zwłaszcza wśród początkujących przedsiębiorców, jest świadomość na temat dostępnych form finansowania oraz zarządzania. Tymczasem rozwiązań przybywa.
Wzrasta zainteresowanie faktoringiem, dzięki któremu przedsiębiorcom łatwiej utrzymać płynność finansową bez względu na terminowość kontrahentów. Faktoring to w wielu przypadkach znaczące obciążenie dla firm, które współpracują z wieloma podmiotami.
[1] https://www.parp.gov.pl/component/content/article/85603:polacy-po-piecdziesiatce-chca-otwierac-swoj-biznes
[2] https://www.bnf.pl/nowe-firmy/artykul/podsumowanie-roku
[3] https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/Raport-GEM-Polska-2023.pdf
[4] https://www.parp.gov.pl/component/content/article/85603:polacy-po-piecdziesiatce-chca-otwierac-swoj-biznes
[5] https://mamstartup.pl/ponad-polowa-mlodych-polakow-marzy-o-wlasnej-dzialalnosci-gospodarczej-a-27-posiada-juz-pomysl-na-biznes-innovations-hub-podsumowuje-2023/
